Βελονισμός

Ο βελονισμός είναι μια αρχαία θεραπευτική μέθοδος που κινητοποιεί τις κρυμμένες δυνάμεις του οργανισμού για αυτοΐαση και αναλγησία.

Σύμφωνα με την Κινέζικη Ιατρική, ασθένεια είναι η απώλεια της ισορροπίας του οργανισμού η οποία προκαλείται από στάση στη ροή της ενέργειας (Qi). Η τοποθέτηση των βελόνων σε κατάλληλα σημεία, αίρει σταδιακά το εμπόδιο και αποκαθιστά την ελεύθερη ροή της ενέργειας του σώματος, βοηθώντας τον οργανισμό να ανακτήσει την ισορροπία του.

Η Δυτική Ιατρική, μέσα από την προσπάθειά της να ερμηνέυσει την τόσο αποτελεσματική λειτουργία του βελονισμού, ερευνά αναλυτικά σε βιοχημικό επίπεδο τις αλλαγές που προκαλεί η θεραπεία. Αποδείχθηκε έτσι, ότι την ένθεση των βελόνων στα σημεία βελονισμού ακολουθεί η έκκριση πεπτιδίων και ενδογενών οπιοειδών και η κινητοποίηση ενός πολύπλοκου συστήματος νευροδιαβιβαστών, με αντιφλεγμονώδη, αναλγητική, και ορμονορυθμιστική δράση.

Με όποιον τρόπο και αν εξηγήσουμε τη λειτουργία του βελονισμού, το αποτέλεσμα είναι ένα: ο οργανισμός αποκαθιστά την χαμένη ισορροπία του ανώδυνα, χωρίς παρενέργειες, κινητοποιώντας τις δικές του δυνάμεις.

Πού μπορεί να βοηθήσει ο βελονισμός;

Ο βελονισμός έχει πλέον αναγνωριστεί διεθνώς από το 1996 σαν ένα αποτελεσματικό θεραπευτικό σύστημα, ενώ το 2003 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) αναγνώρισε έναν πλήρη κατάλογο ενδείξεων του βελονισμού.

Κατάλογος Ενδείξεων Βελονισμού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας

Bannerman RH, The World Organisation Viewpoint on Acupuncture, Am. J. Acupuncture, 8, 1990, 231-235 (τροποποιημένο από Μ. Καράβη, Αθήνα 1999)

• Λειτουργικές παθήσεις
  Αλλεργικό βρογχικό άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, ιγμορίτιδα, έλκος στομάχου και 12/δακτύλου, σπαστική κολίτιδα, δυσκοιλιότητα, κλιμακτηριακές διαταραχές
• Παθήσεις Νευρικού συστήματος
  Ημικρανία, κεφαλαλγίες (πρωτοπαθείς), νευραλγία τριδύμου, πάρεση προσωπικού νεύρου, ίλιγγοι, εμβοές
• Μυοσκελετικά επώδυνα σύνδρομα
  Αυχενοβραχιόνιο σύνδρομο, οσφυαλγία-ισχιαλγία, αυχεναλγίες – θωρακαλγίες, αρθρίτιδες και περιαρθρίτιδες γόνατος, ώμου, ποδοκνημικής, ισχίου, αγκώνος, άκρας χειρός, άκρου ποδός, ρευματοειδής αρθρίτις, μυϊκά άλγη (διάχυτα ή εντοπισμένα)
• Ψυχικές διαταραχές – ψυχοσωματικές διαταραχές
  Χρόνια κόπωση, ινομυαλγία, αγχώδης νεύρωση, φοβίες, διαταραχές μνήμης, συγκέντρωσης, ύπνου και libido
• Δερματικές παθήσεις
  Ψωρίαση, αλλεργικά εκζέματα, εξανθήματα, ακμή

Πώς γίνεται η συνεδρία;

Μετά τη λήψη ιατρικού ιστορικού και τον ορισμό του θεραπευτικού στόχου, ξεκινά η συνεδρία.

Πολύ λεπτές, αποστειρωμένες βελόνες μιας χρήσης τοποθετούνται σε κατάλληλα σημεία που επιλέγονται στο σώμα, στο πρόσωπο και στα αυτιά και παραμένουν εκεί για περίπου είκοσι λεπτά. Στη συνέχεια, αφαιρούνται. Ανάλογα με την ένδειξη, η θεραπεία συμπληρώνεται με μοξαθεραπεία ή με ηλεκτροβελονισμό. Η θεραπεία προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ατόμου.

Ο χώρος της θεραπείας μετατρέπεται σε έναν χώρο ασφάλειας και αποδοχής, όπου ο οργανισμός, μέσα από τον συνδυασμό της θεραπευτικής σχέσης και της δράσης του βελονισμού, αποκαθιστά την χαμένη ισορροπία του.

Τι είναι η μοξαθεραπεία;

Η μόξα είναι ένα πούρο από πεπιεσμένα φύλλα ενός βοτάνου που έχει ισχυρές θεραπευτικές ιδιότητες, της Artemisia Vulgaris (αψιθιά). Η θεραπεία με μόξα γίνεται καίγοντας το πούρο αυτό και χρησιμοποιώντας τη θερμότητα που παράγει, από απόσταση, για να ενεργοποιηθούν περισσότερο τα σημεία βελονισμού. Δεν υπάρχει επαφή με το σώμα. Η επίδραση της μοξαθεραπείας είναι βαθιά χαλαρωτική και θεραπευτική, χρησιμοποιείται όμως μόνο στις καταστάσεις όπου μπορούμε να αυξήσουμε τη θερμότητα του σώματος.

Τι είναι ο ηλεκτροβελονισμός;

Στον ηλεκτροβελονισμό, ορισμένα ζεύγη βελόνων συνδέονται με ειδική συσκευή που διοχετεύει ρεύμα κατάλληλης συχνότητας και έντασης, ώστε να μεγιστοποιεί τα οφέλη του βελονισμού. Χρησιμοποιείται συνήθως σε επίμονο μυοσκελετικό πόνο που δεν ανταποκρίνεται στην απλή θεραπεία, καθώς και στην προσπάθεια απώλειας βάρους.

Πόσες συνεδρίες πρέπει να κάνω;

Συνήθως, ένας κύκλος βελονισμού ολοκληρώνεται σε 10 ως 12 θεραπείες, χωρίς να είναι λάθος το να γίνονται λιγότερες ή περισσότερες, ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του θεραπευόμενου. Η θεραπεία είναι καλό να γίνεται με συχνότητα μία έως δύο φορές την εβδομάδα. Τα αποτελέσματα συνήθως γίνονται αισθητά μετά την 3^η-4^η θεραπεία. Αυτό βέβαια είναι κάτι που έχει μεγάλη διακύμανση, ανάλογα με τη χρονιότητα και τη βαρύτητα της διαταραχής. ‘Ενα οξύ πρόβλημα μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα σε μία ή δύο συνεδρίες, ενώ ένα χρόνιο πρόβλημα θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να αποκατασταθεί.

Ο βελονισμός έχει αθροιστική δράση: To αποτέλεσμα (αναλγητικό/ ευφορικό/ ορμονορυθμιστικό) διαρκεί περισσότερο κάθε φορά. Στόχος των επαναληπτικών συνεδριών είναι ο οργανισμός να επανέλθει σε ένα υγιέστερο επίπεδο για πολύ καιρό μετά το τέλος της θεραπείας. Κατά κάποιον τρόπο είναι σα να «εκπαιδεύουμε» ξανά τα κύτταρα να λειτουργούν διαφορετικά, π.χ. με χαμηλότερο επίπεδο στρες και λιγότερο πόνο.

Πονάει ο βελονισμός;

Ενώ υπάρχει η εντύπωση πως ο βελονισμός είναι επώδυνος, η συνεδρία βελονισμού είναι συχνά τόσο χαλαρωτική, ώστε ο θεραπευόμενος μπορεί να βυθιστεί σε ύπνο. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει μικρή ενόχληση τη στιγμή της ένθεσης των βελόνων, η οποία όμως σταματά αμέσως μετά. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε επώδυνα μυοσκελετικά θέματα.

Μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του stress;

O βελονισμός είναι μια εξαιρετική μέθοδος ελέγχου του stress και βελτίωσης της διάθεσης. Ο καταρράκτης των ενδογενών οπιοειδών – ουσιών που παράγει ο εγκέφαλός μας και έχουν δράση αντίστοιχη της μορφίνης- που κινητοποιείται από τη θεραπεία, οδηγεί σε μια αίσθηση ευεξίας, βαθιάς ηρεμίας και συγκρότησης, που διαρκεί πολύ πέρα από το τέλος της συνεδρίας. Για το λόγο αυτό, εχει ένδειξη σε ήπιες διαταραχές διάθεσης και ύπνου.

Η ζωή με υψηλά επίπεδα άγχους μπορεί να πυροδοτήσει διαφορέτικά συμπτώματα σε κάθε άνθρωπο. Το stress συχνά ευθύνεται για γαστρεντερικές διαταραχές, καρδιολογικά προβλήματα, ημικρανίες, αναζωπύρωση αυτοάνοσων νοσημάτων, υπέρταση, αυπνία κ.α. Επαναφέροντας τον οργανισμό σε ισορροπία ελέγχονται καλύτερα και τα συμπτώματα που πυροδοτούνται από χρόνιο άγχος καθώς και προλαμβάνονται άλλα.

H θεραπεία βελονισμού σε συνδυασμό με την υποστηρικτική συμβουλευτική που τη συνοδεύει μπορεί να σταθεροποιήσει την διάθεση, να βοηθήσει το άτομο να αισθανθεί ηρεμία, να αποκτήσει συγκρότηση και να ανακτήσει σταδιακά τον έλεγχο της ζωής του.

Ο βελονισμός είναι μια αρχαία θεραπευτική μέθοδος που κινητοποιεί τις κρυμμένες δυνάμεις του οργανισμού για αυτοΐαση και αναλγησία.

Στην αντιμετώπιση του πόνου:

Ο βελονισμός είναι μια εξαιρετική μέθοδος αντιμετώπισης του πόνου, αφού κινητοποιεί το ενδογενές σύστημα αναλγησίας του οργανισμού.

Ημικρανίες, κεφαλαλγίες, οξύς αλλά και χρόνιος μυοσκελετικός πόνος (οσφυαλγία, ισχιαλγία, αυχεναλγία), ακόμα και καρκινικός πόνος, είναι καταστάσεις στις οποίες μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής με τον βελονισμό. Μετα-αναλύσεις (αναλύσεις και συγκρίσεις πολλών ανεξάρτητων ερευνών) έχουν αποδείξει ότι το αναλγητικό αποτέλεσμα σε ανθρώπους που πάσχουν από χρόνιο πόνο, μετά από ολοκληρωμένο κύκλο 12 συνεδριών βελονισμού, διαρκεί μέχρι και ένα έτος μετά το τέλος της θεραπείας. Ο βελονισμός έχει ενταχθεί πλέον στα περισσότερα ιατρεία πόνου, καθώς και σε πολλά νοσοκομεία του Δυτικού κόσμου.

Βελονισμός και Γονιμότητα / Γυναικολογικά προβλήματα:

Ο βελονισμός έχει ένδειξη στην υποβοήθηση της αναπαραγωγής:

• αυξάνοντας την αιμάτωση του μυομητρίου
• αυξάνοντας τον αριθμό και την ποιότητα ωαρίων που απελευθερώνονται στην ωορηξία
• βελτιώνοντας την ορμονική ισορροπία
• βοηθώντας στον έλεγχο του stress που συνοδεύει συχνά την προσπάθεια αυτή

Ιδιαίτερα στην σύλληψη με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (IVF), ο βελονισμός έχει ένδειξη σαν υποστηρικτική θεραπεία 2-3 μήνες πριν, καθώς και την ημέρα της εμβρυομεταφοράς. Σε μεγάλες κλινικές του εξωτερικού αποτελεί τμήμα της θεραπευτικής ομάδας, με στατιστικά σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα επίτευξης εγκυμοσύνης.

Επίσης, με τον βελονισμό αντιμετωπίζονται συχνά με επιτυχία χρόνια γυναικολογικά προβλήματα όπως δυσμηνόρροια, προ-εμμηνορυσιακό σύνδρομο, μετεμηνοπαυσιακό σύνδρομο (εξάψεις, δυσθυμία, εφίδρωση), καθώς και η ναυτία κατά τη διάρκεια της κύησης.

Βελονισμός και Διακοπή Καπνίσματος:

Η διακοπή του καπνίσματος είναι μια διαδικασία απεξάρτησης. Η νικοτίνη είναι μια από τις πλέον εξαρτησιογόνες ουσίες. Αυτό σημαίνει ότι τα κύτταρα του εγκεφάλου ενός χρόνιου καπνιστή έχουν δημιουργήσει πολλούς νικοτινικούς υποδοχείς (ειδικές «πόρτες» που περιμένουν να τροφοδοτηθούν με τη νικοτίνη). Αν δεν πάρουν «τη δόση τους» διαμαρτύρονται έντονα, κινητοποιώντας όλο το νευρικό σύστημα προκειμένου να αποκτήσουν αυτό που επιθυμούν. Τα συμπτώματα κατά τη διακοπή του καπνίσματος συχνά είναι τόσο δυσάρεστα που αναγκάζουν τον καπνιστή να επιστρέψει στην χρήση.

Ο βελονισμός μπορεί να σας υποστηρίξει στην διακοπή του καπνίσματος βοηθώντας τα κύτταρα του νευρικού σας συστήματος να εκκρίνουν τα δικά τους ενδογενή οπιοειδή. Εκκρίνουν, δηλαδή, με τη βοήθεια του βελονισμού, ουσίες που προσκολλώνται στους υποδοχείς και έχουν δράση αντίστοιχη της μορφίνης και της νικοτίνης. Ο στόχος του θεραπευτικού πρωτοκόλλου που χρησιμοποιείται στην διακοπή καπνίσματος είναι ο έλεγχος του άγχους, της έντονης ανάγκης για κάπνισμα, της τάσης για βουλιμία και της γενικότερης έντασης που πυροδοτείται μετά τη διακοπή.

Η συνεδρία βελονισμού είναι καλό να γίνεται κάποιες ώρες μετά τη διακοπή. Συνοδεύεται από την τοποθέτηση ημιμόνιμων βελόνων στα αυτιά (ωτοβελονισμός) που παραμένουν τοποθετημένες για 2 εβδομάδες, με στόχο το θεραπευτικό αποτέλεσμα να διαρκέσει όσο περισσότερο γίνεται. Οι βελόνες αυτές δεν μετακινούνται μόνες τους, δεν πονάνε, είναι διακριτικές, ενώ μπορεί κανείς να κάνει ελεύθερα μπάνιο και να κοιμηθεί με αυτές, ή να τις αφαιρέσει εύκολα με μια κίνηση αν υπάρξει οποιαδήποτε ενόχληση.

Για την σταθεροποίηση της προσπάθειας, προτείνονται εβδομαδιαίες συνεδρίες υποστήριξης για τον πρώτο μήνα μετά τη διακοπή.

Αποτελέσματα στατιστικών ερευνών δείχνουν ότι ένα ποσοστό γύρω στο 40-50% όσων χρησιμοποιούν το βελονισμό ως βοηθητικό τρόπο για τη διακοπή του καπνίσματος, παραμένουν άκαπνοι για ένα χρόνο μετά τη θεραπεία.

Βελονισμός και Αδυνάτισμα:

Ο βελονισμός είναι μια σημαντική βοήθεια στην προσπάθεια απώλειας βάρους. Είναι συμπληρωματική μέθοδος στην διατροφή και την άσκηση, και όχι εναλλακτική. Δεν μπορεί, δηλαδή, να βοηθήσει κάποιον να αδυνατίσει αν δεν συνοδεύεται από αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και σωματική άσκηση όπου είναι δυνατόν. Δεν αδυνατίζει ο βελονισμός, αλλά υποστηρίζει αυτή την προσπάθεια, με τους παρακάτω τρόπους:

• αναστέλλει την όρεξη, εξισορροπώντας ορεξιογόνα και αντιορεξιογόνα πεπτίδια.
• ελέγχει τις βουλιμικές τάσεις π.χ. για γλυκά.
• αυξάνει το μεταβολισμό των λιποκυττάρων και βοηθά στη μείωση του μεγέθους τους, καθώς επίσης, αυξάνει την τοπική αρτηριακή και φλεβική κυκλοφορία σε περιοχές του σώματος με κυτταρίτιδα (με τη χρήση του μηχανήματος του ηλεκτροβελονισμού)
• ρυρμίζει το έντονο stress που συνοδεύει την προσπάθεια απώλειας βάρους και οδηγεί στην άμετρη λήψη τροφής
• βοηθά στην επανασύνδεση του ανθρώπου με το ίδιο του το σώμα, τον βοηθά να το αγαπήσει ξανά, όπως είναι, ώστε να μπορέσει να του συμπεριφερθεί όπως του αξίζει.

Το θεραπευτικό σχήμα του βελονισμού που ακολουθείται για τον έλεγχο του σωματικού βάρους είναι συνδυασμός ωτοβελονισμού και σωματοβελονισμού. Συχνά χρησιμοποιείται ο ηλεκτροβελονισμός: oι βελόνες που είναι τοποθετημένες στο σώμα συνδέονται με το μηχάνημα ηλεκτροβελονισμού, διοχετεύοντας εναλλασόμενο ρεύμα μεταβαλλόμενης συχνότητας, για μεγαλύτερη διέγερση και αύξηση της λιπόλυσης.

Στα αυτιά τοποθετούνται πολύ μικρές ημιμόνιμες βελόνες μίας χρήσης (ωτοβελονισμός), οι οποίες μπορούν να παραμείνουν στη θέση τους για 15-20 ημέρες. Δεν μετακινούνται μόνες τους, δεν πονάνε, είναι διακριτικές, ενώ μπορεί κανείς να κάνει ελεύθερα μπάνιο και να κοιμηθεί με αυτές, ή να τις αφαιρέσει εύκολα με μια κίνηση αν υπάρξει οποιαδήποτε ενόχληση. Αυτές ρυθμίζουν το stress και ενεργοποιούν το κέντρο κορεσμού, ελεγχοντας το αίσθημα της πείνας.

Mε τον τρόπο αυτό ο βελονισμός μπορεί να υποστηρίξει κάποιον να ξεκινήσει και να παραμείνει σταθερός σε μια συνολική προσπάθεια περιορισμού του σωματικού βάρους. Οι συνεδρίες γίνονται συνήθως μία φορά την εβδομάδα.